تجهیزات موتورخانه
تجهیزات موتورخانه

موتورخانه چیست؟

یک فضایی از ساختمان می باشد که ابعاد آن متناسب با ابعاد و بزرگی ساختمان است و برای قراردادن تجهیزات ، تاسیسات و اجزای موتورخانه (تاسیسات مکانیکی و الکتریکی سرمایشی و گرمایشی) در نظر گرفته شده است. 

تجهیزات موتورخانه چیست؟

دستگاه های موجود در موتورخانه شامل : دیگ یا بویلر، پمپ آب، چیلر، مشعل و منبع انبساط، استیف یا سختی گیر آب ، هواساز، کندانسور، تجهیزات  انتقالی ، …. می باشد.

کاربرد و نحوه کار تجهیزات موتورخانه

هر کدام از این تجهیزات برای کارایی مختلف به کار برده می‌شوند. مکان قرارگیری وسایل مختلف توسط مهندس طراح تاسیسات مشخص می‌گردد. در ادامه مقاله به طرزکار تجهیزات اصلی تشکیل دهنده موتورخانه ها و کاربرد تجهیزات موتورخانه ها خواهیم پرداخت.

تجهیزات موتورخانه

بویلر از تجهیزات مهم در موتورخانه است که برای تولید بخار یا آب گرم برای استفاده در فرآیندهای صنعتی یا گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها استفاده می‌شود. بویلرها معمولاً با استفاده از سوخت (مانند گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ و …) یا انرژی الکتریکی بخار یا آب را گرم می‌کنند و به سیستم‌های مختلف انتقال داده می‌شود.

بویلر آب گرم آب بند
بویلر آب گرم آب بند

چیلر یک دستگاه است که بخار یا آب را به کمک یک سیکل ترمودینامیکی از هوا یا آب خنک می‌کند تا از یک فضای داخلی یا فرآیند خاص، حرارت را انتقال دهد. چیلرها عموماً برای خنک کردن هوا یا آب در سیستم‌های تهویه مطبوع، سرمایش صنعتی یا خنک کردن تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها معمولاً با استفاده از برودت‌کننده‌های مختلف مانند آب سرد، گاز فرئون و … عمل می‌کنند.

چیلر

پمپ برای انتقال سیالات مختلف به کمک انرژی مکانیکی در نظر گرفته شده این دستگاه با استفاده از قدرت مکانیکی، آب را از یک محل به محل دیگر منتقل می‌کند، معمولاً برای انتقال آب بین طبقات ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد که برای بهبود عملکرد پمپ حتما باید از منبع آب نیز استفاده کنیم.

پمپ آب چدن ابارا

مشعل موتورخانه یک دستگاه است که از هوا به عنوان سوخت در موتورخانه ها استفاده می کند. این دستگاه با ایجاد شرایط مناسب برای احتراق، سوخت را به صورت محکم و متناسب به موتور تحویل می‌دهد تا انرژی لازم برای حرکت و عملکرد موتور تولید شود. مشعل موتورخانه‌ها معمولاً با استفاده از گازهای سوختی یا روغن‌های سوختی عمل می‌کنند و برای انواع مختلف موتورها و نیازهای مختلف، انواع مشعل‌های مختلفی وجود دارد.
مشعل تاسیسات 510

6 عمل اصلی مشعل جهت تامین حرارت

  1. تامین سوخت و هوا با یک دبی و فشار مناسب
  2. تبخیر سوخت جامد و مایع
  3. متناسب کردن میزان سوخت و هوا
  4. مخلوط کردن سوخت و هوا
  5. ایجاد جرقه
  6. مواجه کردن آتش با سطوح انتقال حرارت

منبع انبساط به مکان یا دستگاهی اطلاق می‌شود که گاز یا سوخت را به مشعل موتورخانه تامین می‌کند. این منبع ممکن است شامل انبساط گاز، انبساط روغن یا دیگر منابع سوختی باشد که بوسیله‌ی سیستم‌های خودکار یا دستی به مشعل تحویل داده می‌شود.

منبع انبساط تاسیسات 510

 
استیف یا سختی گیر در راستای از بین بردن مواد اضافی یا یون های موجود در آب به کار گرفته می شود. نرم بودن آب برای جلوگیری از مشکلات ناخواسته نظیر آسیب رسیدن به پوست بسیار اهمیت خواهد داشت.
 
هواساز وظیفه تامین هوای مطبوع در فصول مختلف سال را دارد.عملکرد این دستگاه به این شکل است که هوای تازه تولید شده همراه با هوای کانال های برگشتی به کویل سرمایش یا گرمایش فرستاده شده و بعد از عبور از رطوبت ساز (Humidifier) هوای مطلوب مورد نظر ایجاد شده و به بخش های مختلف ساختمان فرستاده می شود.
 
 

تجهیزات انتقالی

تجهیزاتی که در بالا اشاره کردیم همگی مسئول فراهم کردن هوا و آب خنک یا گرم بودند که

برای انتقال آن ها به داخل ساختمان نیاز به تجهیزات انتقال است.

یکی از اصلی ترین این تجهیزات لوله کشی های داخل موتورخانه هستند که
بدون حضور آن ها انتقال آب و هوا میسر نیست.

تجهیزات الکتریکی

این تجهیزات شامل تجهیزات کنترل‌کننده مانند حسگرها، پردازنده‌‌ها، سیستم کنترل عملکرد و سوپاپ‌های الکتریکی است.

 

مزایا و معایب موتورخانه

مزایای موتورخانه

  • موتورخانه طول عمر بالایی دارد و در صورت سرویس و تعمیر منظم، تا ده‌ها سال می‌تواند کارایی خوب و مفیدی داشته باشد.
  • سیستم موتورخانه برای ساختمان های با تعداد واحدهای زیاد بسیار به‌صرفه‌تر است و مصرف انرژی آن بهینه‌تر خواهد بود.
  • موتورخانه‌ها ایمنی زیادی دارند. 
  • این سیستم‌ها هیچ فضایی را در فضای ساختمان و داخل واحدها اشغال نمی‌کند که این یک مزیت مهم برای آپارتمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی می باشد.
  • نگهداری از موتورخانه ساده است زیرا تمامی قطعات و تجهیزات در یک مکان جمع می‌شوند که نظارت بر عملکرد اجزای آن راحت‌تر می‌ باشد.

معایب موتورخانه

  •  برای موتورخانه نیاز به یک فضای مجزا وجود دارد.
  • تغییرات دمای سرد و گرم  مورد نیاز برای واحدها با سرعت پایین‌تری انجام می‌شود.
  • موتورخانه نیاز به تعمیرات، سرویس‌دهی و نگهداری منظم و دائمی دارد تا بتواند به‌طور بهینه کار کند.
  • ساکنین ساختمان‌هایی که از این سیستم بهره می‌برند باید هزینه را با یکدیگر تقسیم کنند، زیرا میزان مصرف هر واحد به‌طور مستقل قابل اندازه‌گیری نیست.